Amerika Birleşik Devletleri’nde 2010’larda en az bin 900 askeri silahın kaybolduğu veya çalındığı; bazılarının şiddet suçlarında kullanıldığı ortaya çıktı.

AP’nin araştırmasında, bazı silahlı birimlerin temel bilgilerin yayınlanmasını engellemesinden dolayı sayının daha fazla olabileceği belirtildi. Ateşli silahların yanı sıra zırh delici el bombaları da dahil olmak üzere askeri patlayıcılar da kayıp.

Araştırmada, kayıp ve çalınan askeri silahların, sokak çetesi üyelerine satıldığı, suçlarda ele geçirildiği ve şiddet suçlarında kullanıldığı kaydedildi.

Bu savaş silahlarının kilitsiz kapılar, uyuyan askerler, kayıt yapmayan gözetleme sistemi, zorla girmeler ve şimdiye kadar kamuoyuna bildirilmemiş diğer güvenlik ihlalleri nedeniyle ortadan kaybolduğu belirtildi.

AP soruşturmasının ardından, Ordu Sekreteri Christine Wormuth, Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’nde yaptığı bir oturumda, silahların hesap verebilirliği konusunda yeni gözetime açık olacağını söyledi. Pentagon, çalıntı silahlarla ilgili yıllık güncellemeleri Kongre ile paylaşıyordu; ancak bunu yapma zorunluluğu yıllar önce sona erdi ve kamuya hesap verme sorumluluğu da düştü.

Senatör Richard Blumenthal bir röportajda, “Kayıp veya çalıntı silahların düzenli olarak rapor edilmesiyle Kongre’de tam sorumluluk olmalı” dedi. Pentagon Sözcüsü Komutanı Candice Tresch yaptığı yazılı açıklamada, AP’ye Savunma Bakanlığı’nın “uygun gözetimi sağlamak için Kongre ile çalışmaya devam etmeyi dört gözle beklediğini” söyledi.

Ordu, Deniz Piyadeleri, Deniz Kuvvetleri ve Hava Kuvvetleri’ni kapsayan hükümet kayıtları, tabancaların, makineli tüfeklerin, pompalı tüfeklerin ve otomatik saldırı tüfeklerinin cephaneliklerden, ikmal depolarından, donanma savaş gemilerinden, atış poligonlarından ve kullanıldıkları, depolandıkları veya nakledildikleri diğer yerlerden kaybolduğunu gösteriyor.

Askeri ceza davası dosyaları incelendi

Ordu ve Hava Kuvvetleri, AP’ye 2010’dan 2019’a kadar kaç silahın kaybolduğunu veya çalındığını söyleyemedi. Bu nedenle AP, yüzlerce askeri ceza davası dosyasını veya mal kaybını incelemek için kendi veri tabanını oluşturdu.

AP’nin soruşturması on yıl önce başladı. Ordu, ilk zamanlarda konu hakkında çelişkili bilgiler verdi ya da bilgi sağlamadı.

Yetkililer ayrıca kayıp silahların yaygın bir sorun olmadığını ve sayının ordunun stokunun çok küçük bir parçası olduğunu kaydetti. Pentagon sözcüsü John Kirby bir röportajda, kayıp silahlar konusunu ciddiye aldıklarını söyledi.

Kayıp ve çalınan silahlarla işlenen suçlar

Kayıp ve çalınan askeri silahlar, sokak çetesi üyelerine satıldı, suçlarda ele geçirildi ve şiddet suçlarında kullanıldı.

AP, beş farklı çalıntı askeri silahın sivillere ateş açma veya diğer şiddet içeren suçlarda kullanıldığı ve suçluların silah taşırken yakalandığı sekiz örnek belirledi. Bu davaları bulmak için AP, soruşturma ve mahkeme kayıtlarının yanı sıra yayınlanan raporları da taradı. Ateşli silah bilgilerinin kamuya açık olarak paylaşılmasına ilişkin federal kısıtlamalar ise dava toplamının eksik olduğu anlamına geliyor.

FBI’ın Ceza Adaleti Bilgi Servislerinde yapılan bir çeteleye ulaşan AP kaynağı, ABD ordusu tarafından çıkarılan 22 silahın 2010’larda bir suçta kullanıldığını söyledi. Bunlar arasında ordunun halka sattığı fazla silahlar veya sivil kolluk kuvvetlerine borç verilenleri de içerebileceği kaydedildi.

Mayıs ayında, Güney Carolina’daki Fort Jackson’dan M4 tüfeğiyle kaçan bir ordu stajyeri, çocuklarla dolu bir okul otobüsünü kaçırdı ve herkesin gitmesine izin vermeden önce boş saldırı silahını sürücüye doğrulttu.

Afganistan’da, birisi bir ordu konteynırının asma kilidini kesti ve 65 Beretta M9’u çaldı. Hırsızlık, boş tabanca kutuları bulunduğunda en az iki hafta boyunca fark edilmedi; silahlar ele geçirilmedi.

Haziran 2018’de Albany polisi 21 yaşındaki Alvin Damon’ı arıyordu. AP tarafından elde edilen gözetleme videosunda Damon, Beretta’nın sivil pazar için ürettiği bir modele benzeyen, Beretta M9’u kullanırken görüldü. Damon, silahı dört kez ateşledi, olayda yaralanan olmadı.

Daha sonra ele geçirilen silahın iki yıl boyunca iki Fort Bragg birimi arasında “transit” olarak listelendiği ortaya çıktı. Ordu hala silahı kimin ve ne zaman çaldığını bilmiyor.

AP, bir silah odasından çalınan 21 M9 arasında bir tabanca içeren ikinci bir olay buldu. Askeri polis, hırsızlığı 2010 yılında öğrendi. Bir başka M9 daha sonra Durham’da bir park yerindeki saldırı sırasında ele geçirildi.

Ayrıca Baltimore’daki dedektifler, bir kokain baskınında Lejeune cephaneliğinden çalınan bir Beretta M9 buldu. Deniz Suçları Soruşturma Servisi, 2011 davasında envanter ve güvenlik prosedürlerinin nadiren takip edildiğini tespit etti. Üç silah çalındı; kimse suçlanmadı.

Yine orta Kaliforniya’daki yetkililer, on yıl önce Fort Irwin’den çalınan 26 silah arasında AK-74 saldırı tüfeği bulunduğunu fark etti. Askeri polis memurları, “silahları ordu üssünden çaldı ve bazılarını Fresno Bulldogs sokak çetesine sattı.” Bu silahların en az dokuzu bulunamadı.

Silahları kim, nasıl çalıyor?

Askeri silahlara en kolay erişimi olan kişiler, onları kullanan ve güvenceye alanlar olarak biliniyor. Ordunun G-4 Lojistik şubesi altında tedarik müdürü olan Albay Kenneth Williams’a göre, orduda genellikle cephaneliklere veya silah odalarına genç askerler atanıyor.

2014 yılında California merkezli bir Donanma birimi olan Özel Tekne Ekibi Twelve’den silah parçalarının çalınması olayı yaşandı. Bir sivil AR-15’i tam otomatik hale getirebilecek dört M4 tetik tertibatı eksikti. Müfettişler, bir cephanelik envanter yöneticisinin, eşyaları taşıyarak veya transfer edildiğini iddia ederek elektronik kayıtları manipüle ettiğini tespit etti. Parçalar hiçbir zaman kurtarılamadı ve federal savcılar suçlamada bulunmayı reddettikten sonra dava kapatıldı.

Silahların halka üç ana yoldan ulaştığı biliniyor: Hırsızlardan alıcılara doğrudan satış, rehin dükkanları ve ‘eskici’ dükkanları aracılığıyla ve çevrim içi.

Müfettişler, eBay de dahil olmak üzere sitelerde askeri silahlar için hassas ve kısıtlanmış parçalar buldu.

Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri’nde yalnızca kayıp ateşli silahlara yönelik 45 soruşturmanın analizine göre, vakaların yüzde 55’inde hiçbir şüpheli bulunamadı. Bu çözülmemiş vakalarda, müfettişler kayıtların yok edildiğini veya tahrif edildiğini; cephaneliklerin temel güvenlikten yoksun olduğunu ve envanterlerin haftalarca veya aylarca tamamlanmadığını tespit etti. Müfettişler, 2012 davasında, cephanelikte uyuyan bir denizci de dahil olmak üzere çok sayıda güvenlik ihlali buldu.

Kaç silah kayıp?

AP, orduda yaklaşık 3,1 milyon küçük silah olduğunu kaydetti. Kar amacı gütmeyen kuruluş Small Arms Survey’e göre, ABD ordusunun tahmini 4,5 milyon ateşli silahı var.

Kayıp silahlarla ilgili temel soruları cevaplamayan Kara ve Hava Kuvvetleri’nin aksine, Deniz Piyadeleri ve Deniz Kuvvetleri 2010’ları kapsayan verileri paylaştı.

Donanma verilerine göre, 211 ateşli silah kayboldu veya çalındı. Ayrıca daha önce kayıp olduğu düşünülen 63 ateşli silah ele geçirildi.

AP’nin Deniz Piyadelerinden gelen verileri analiz etmesine göre, 204 ateşli silah kayboldu veya çalındı, 14’ü daha sonra bulundu.

Pentagon, kayıp silahlarla ilgili servislerden gelen ve sadece üç yıl boyunca saklanan raporları dikkate alıyor. Pentagon yetkilileri, hem 2019’da hem de 2018’de yaklaşık 100 ateşli silahın bulunamadığını söyledi. Bunların çoğunluğunun kazalara veya savaş kayıplarına atfedilebileceği kaydedildi.

Pentagon, ayrıca pandeminin birçok askeri operasyonu azalttığı 2020’de kayıp silah sayısının önemli ölçüde düştüğünü söyledi.

AP’nin soruşturma kayıtlarıyla ilgili yaptığı araştırmaya göre, 2010 ve 2019 yılları arasında 230 kayıp veya çalıntı tüfek ve tabanca tespit edildi.

AP, 2013’ten 2019’a kadar ordunun 1.303 çalıntı veya kayıp tüfek ve tabanca saydığı ve kayıpların birincil nedeninin hırsızlık olduğunu kaydetti. Ancak ordu yetkilileri, AP’ye bu sayının yanlış olabileceğini hatırlattı.

Kaynak: AP