Avrupa
Borrell: Türk imparatorluğu karşısında AB müşterek zemin bulmalı

Avrupa Birliği’nin dış politika kitabında Josep Borrell’den dikkat çeken Türkiye vurgusu. Borell, “Türkiye’nin artık bölgesel güç, iyi ilişkiler Brüksel’in faydasına” dedi.
TÜRKİYE İLE DİYALOĞU SÜRDÜRECEĞİZ
Josep Borrell, “AB, Küresel Güçler, Yeni İmparatorluklar ve Çok Taraflılık” başlığı altında Türkiye ve Doğu Akdeniz’e değindi, “Türkiye ile öne çıkan konularda diyalog yolunu takip edeceğiz.” ifadesini kullandı.
Borrell, AB liderlerinin Doğu Akdeniz konusunda kendisine çok taraflı bir konferans düzenleme görevi verdiğini hatırlatarak, “Çok net olarak yapıcı ilişki yolunu tercih ediyoruz ancak siyasi çizgimiz de açık. Türkiye, uluslararası hukuku ihlal eden eylemlerini tekrarlarsa AB elindeki seçenekleri kullanacaktır.” ifadesine yer verdi.
“TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR ORTAK”
Coğrafyanın değişemeyeceğini, Türkiye’nin de bir dizi konuda önemli bir ortak olmaya devam edeceğini vurgulayan Borrell, “Bu durum bizim bu büyük komşuyla tehlikeli karşı karşıya gelme dinamiğinden çıkmamızı sağlamalıdır.” değerlendirmesini yaptı.
Borrell, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de enerji paylaşımının ve Libya’daki çözümün dışında tutulamayacak bir ülke olarak görülmek istediğini vurguladı. Geçen yıl AB’nin dış politikasında ana konulardan birinin Türkiye ve Doğu Akdeniz olduğunu hatırlatan Borrell, “Bugün şu çok açıktır ki AB, Türkiye ve Rusya ile ilişkilerinde doğru dengeyi bulamadığı sürece kıtada istikrarı sağlayamayacaktır.” görüşünü paylaştı.
Göreve geldiğinde Türkiye ile ilişkileri onarmanın kendisi için en zorlu konulardan biri olacağını bildiğini aktaran Borrell, Türkiye’nin Doğu Akdeniz dışında Libya ve Suriye politikalarının da AB’ye uymadığını, 2016’daki göç konulu mutabakatın da iki taraf için beklenen meyvelerini vermediğini kaydetti.
“KIBRIS SORUNU DAHA FAZLA ERTELENEMEZ”
Borrell, Türkiye-AB ilişkilerinde geçen yılın özetini yaparken “Maalesef Türkiye’nin Navtex ilanları ve Oruç Reis ile Barbaros gemilerinin isimleri Brüksel’de her gün kullanılır oldu.” ifadesini kullandı.
Türkiye-AB ilişkilerinin merkezinde Kıbrıs meselesi ve Türkiye’nin Yunanistan ile ilişkileri bulunduğunu yazan Borrell, bu iki meselenin daha fazla ertelenemeyeceğini vurguladı.
Borrell, Türkiye’nin dış politikasını değerlendirirken de Afrika, Batı Balkanlar, Suriye, Irak, Libya, Dağlık Karabağ’dan bahsetti ve “Türkiye, dikkate alınması gereken bir bölgesel güç haline geldi ve inkar edilemeyecek başarılar elde etti. Maalesef bazı konularda Türkiye’nin uluslararası gündemi ve yöntemleri AB’ninki ile aynı çizgide değil.” ifadesine yer verdi.
“TÜRKİYE İLE GÜÇLÜ İLİŞKİLER AVRUPA’NIN FAYDASINA”
AB’nin aday ülke konumundaki Türkiye’ye soru sorma durumunda olduğunu anlatan Borrell, şunları kaydetti:
“İlişkiler tek yönlü olamaz. AB de Türkiye’ye üzerine düşenleri yaptığında aile üyesi olarak kabul edileceğini göstermeli. Bu noktada 2016’da imzalanan ortak mutabakatta bulunan pozitif gündem hayati rol oynamaktadır. Kısasa kısas dinamiğinden çıkış yolunu bulmalı, iş birliği ve güvene geri dönmeliyiz.”
Borrell, Türkiye ile ilişkilerin gerilemesi halinde AB’nin güçlü tedbirlere başvuracağını yazdı. Kitabın birçok yerinde ilişkileri onarmanın önemine dikkati çeken Borrell, “Türkiye ile iş birliğine dayalı güçlü bir ilişki Avrupa’nın istikrarına büyük katkı sağlar. Aynı şekilde Türkiye için de AB’den daha iyi bir ortak bulmak zor olacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
“TÜRK İMPARATORLUĞU KARŞISINDA AB MÜŞTEREK ZEMİN BULMALI”
Borrell, kitabının “Yeni imparatorluklar karşısında AB” başlıklı bölümünde ise Rusya, Çin ve Türkiye’den “yeni imparatorluklar” diye söz etti.
“Yeni imparatorluklarla” ihtilafları müzakere edip barışçıl yollarla çözebilmek için Avrupa’nın gücün dilini öğrenmesi gerektiğini belirten Borrell, şunları kaydetti:
“Avrupa, yakın çevremizde giderek artan şekilde ‘yeni imparatorluklar’ gibi davranan güçlerle karşı karşıya gelmektedir. Geçen yıl boyunca özellikle Doğu Akdeniz’deki durum ve Türkiye ile ilişkilerimiz gergin seyretti. Uluslararası hukuku ve üye ülkelerimizin haklarını savunurken bu büyük komşu ve ortakla müşterek zemin bulmaya çalışmalıyız. Fakat sadece Türkiye de bunu isterse ve buna göre hareket ederse başarılı olabiliriz.”
Rusya, Çin ve Türkiye’nin kendi özelliklerinin ötesinde üç ortak özelliği paylaştığını aktaran Borrell, bu ülkelerin dış dünyaya karşı egemenlikçi ve kendi sınırları içinde otoriter olduğunu, Avrupa’nın paylaşmadığı değerler üzerinde durduklarını yazdı.
Borrell, “Bu ülkeler kendi etki alanlarının tanınmasını ve bunu tüm dış gözlerden korumak isterler. Küresel oyunu değiştirmek istemektedirler çünkü dünyada bugünkü güç dağılımının onların yükseldiği dönemle hiç ilişkisi bulunmamaktadır. Bu noktada tezlerinden tamamen yoksun olmadıklarının kabul edilmesi gerekir.” değerlendirmesini yaptı.
Avrupa
İtalya’da 418 sübyancı rahip tespit edildi

STK’lerin raporuna göre İtalya’da 418 “sübyancı rahip” tespit edildi
İtalya’da ilgili sivil toplum kuruluşlarının, İtalyan Kilisesine mensup rahiplerin cinsi istismarına maruz kalanlardan yola çıkarak hazırladığı rapora göre, ülkede toplamda 418 “sübyancı rahip” belirlendi. Ülkede Katolik Kilisesinin cinsi istismar hadiseleriyle mücadelede öne çıkan derneklerden İstismar Mağdurları Ağı (Rete L’Abuso) ve dünya genelinde faaliyet gösteren ECA Global (Rahiplerin İstismarına Son) isimli sivil toplum kuruluşları İtalya’daki kiliselerde cinsi taciz vakalarına ilişkin mağdurlara dayanan ilk ortak raporunu açıkladı.
İstismar Mağdurları Ağı ve ECA’nın son 13 yılda ülke genelinde topladığı veriler ışığında hazırlanan raporun, herhangi bir sayı sağlama amacından ziyade İtalya’daki “sübyancı rahipler” sorununun ne boyutta olduğunu ortaya koyma hedefinde olduğu belirtildi. İtalyan Katolik Kilisesinin bölgelerine göre isimsiz olarak bildirilen, ihbar edilen ve mahkumiyet alanlardan derlenenler olmak üzere ülke genelinde toplamda 418 sübyancı rahip mevcut. Bunlar arasında 69 sübyancı rahip ile kuzeydeki Lombardiya bölgesi ilk sırada bulunuyor. Söz konusu 418 rahipten son 13 yılda sadece 164’ü hakkında kesinleşmiş mahkumiyet kararı olduğu da raporda yer aldı. İstismar Mağdurları Ağı, bu konuda yapılan soruşturmaların genelde alt düzeyde kaldığını ve İtalyan yargısının bu konuda ilgili olmadığını ve gereken takibi yapmadığını savundu. İstismar Mağdurları Ağı Başkanı Francesco Zanardi, çevrim içi basın toplantısında, bahsi geçen hadiselerle bağlantılı kişilerin isimlerinin eklenmesiyle raporun, adli makamlara ve kolluk kuvvetlerine de gönderileceğini belirtti.
Diğer yandan, Katolik Kilisesinin İtalya’da en üst seviye kuruluşu olan İtalya Episkoposlar Konferansı (CEI), kilise bünyesindeki cinsi istismar vakalarına ilişkin ilk raporunu 2022’de açıklamıştı. Kasım 2022’de duyurulan raporda, 2020-2021 döneminde reşit olmayan ve savunmasız 89 kişinin cinsi istismar mağduru olduğu bildirilmişti.
Francesco Zanardi ise CEI’nin bu raporunu “kapsam olarak çok sınırlı ve saf propaganda” olarak nitelemişti. İtalya’da başta İstismar Mağdurları Ağı olmak üzere bu konuya duyarlı pek çok sivil toplum kuruluşu, ülkenin bu konuyla yüzleşemediğini savunuyor.
Amerika
ABD’nin askeri denizaltılarının hazin sonu…

ABD’de kuru havuzların kapatılması nedeniyle denizaltı sorunları ortaya çıkarken yeni AUKUS endişeleri
ABD Donanması’nın Batı Yakası’ndaki dört kuru havuzda denizaltı onarım çalışmalarını aniden askıya alması, Avustralya, Birleşik Krallık ve ABD’nin Avustralya’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltılar geliştirmesi için “en uygun yolu” açıklamasından birkaç hafta önce AUKUS anlaşmasına ilişkin yeni endişelere yol açtı.
Donanma hafta sonu Washington eyaletinin Seattle şehri yakınlarındaki Puget Sound Donanma Tersanesi’nde bulunan üç rıhtımın yanı sıra yakınlardaki Trident Refit Tesisi’nde bulunan dördüncü bir rıhtımdaki operasyonları “geçici olarak askıya alacağını” duyurdu ve gelecekteki olası depremlerle başa çıkabilmek için bu rıhtımların güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Donanmanın uzun vadeli Tersane Altyapısı Optimizasyon Programı (SIOP) kapsamında kısa süre önce yapılan sismik değerlendirmede, denizaltıların bakıma alınmasıyla eş zamanlı olarak büyük ölçekli bir depremin meydana gelme olasılığına ilişkin potansiyel sorunlar tespit edildi.”
“Bu yeni bilgiler ışığında donanma tersane işgücünün, denizcilerin, yerel halkın, çevrenin ve denizaltıların güvenliğini daha fazla sağlamak için ek tedbirler almaktadır.”
ABD Donanması’nın açıklamasında “potansiyel sorunların” tam olarak ne olduğu, bunların giderilmesi için ne gibi çalışmaların gerektiği ya da olası maliyeti açıklanmıyor.
Donanma Deniz Sistemleri Komutanlığı Komutanı Koramiral Bill Galinis, Donanmanın “bu hafifletmeleri derhal uygulamaya başlayacağını ve kuru havuzlarımızı mümkün olan en kısa sürede güvenli bir şekilde tam kapasiteye döndüreceğini” söyledi ancak operasyonların ne kadar süreyle askıya alınabileceğini söylemedi.
Donanma bu kararın “ülkenin stratejik caydırıcılık kapasitesini ya da filonun genel misyonunu sürdürme kabiliyetini etkilemediğini” vurguladı.
Ancak bu kapanış yine de ABD Donanması’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltıları sahaya sürmesini, bakımını yapmasını ve ardından hizmet dışı bırakmasını zorlaştıracak ve Mart ayındaki AUKUS duyurusu öncesinde ABD sanayi üssünün boğuştuğu kısıtlamalarla ilgili yeni endişelere yol açabilir.
ABD halihazırda kendi donanmasının her yıl iki yeni nükleer enerjili denizaltı inşa etme ihtiyacını karşılamakta zorlanırken, mevcut filosundaki her üç denizaltıdan biri şu anda bakımda veya bakıma girmeyi bekliyor.
Üç AUKUS ülkesi Avustralya için nükleer güçle çalışan denizaltıları nasıl geliştireceklerini henüz ortaya koymamış olsalar da, ABD’nin Avustralya’ya Virginia sınıfı denizaltılar satarak ya da transfer ederek, mevcut altı konvansiyonel güçle çalışan Collins sınıfı denizaltı filosunun aşamalı olarak emekliye ayrılmasıyla ortaya çıkacak “kabiliyet açığını” kapatmasına yardımcı olabileceği yönünde spekülasyonlar yapılmaktadır.
Geçen yılın sonlarında iki üst seviye ABD Senatörü Başkan Joe Biden’a bir mektup yazarak böyle bir adımın atılmasının ABD’nin sanayi üssünü “kırılma noktasına” getirebileceği uyarısında bulunmuş, bunun üzerine Washington’daki iki partili bir grup siyasetçi Avustralya ve AUKUS’un arkasında durarak karşılık vermişti.
Geçen yıl Ağustos ayında üst seviye bir ABD Donanma subayı da fazladan denizaltı inşa etmenin Amerikan tersanelerine sürdürülemez bir yük getirebileceğini söyledi.
Geçtiğimiz günlerde Kongre gözlemcisinin hazırladığı bir rapor da Donanma’nın gelecekteki Columbia sınıfı denizaltı programıyla ilgili sorunlara dikkat çekerek, inşaat zorlukları arasında “temel program anlayışından yoksun” olduğunu tespit etti.
Son gelişme, Dışişleri Bakanı Penny Wong ve Savunma Bakanı Richard Marles’in, AUKUS anlaşması ve yaklaşan nükleer denizaltı duyurusu üzerinde yoğunlaşması muhtemel yıllık görüşmeler için İngiliz mevkidaşlarıyla İngiltere’de bir araya gelmeye hazırlandıkları sırada yaşandı.
Marles daha sonra Mart ayında yapılacak ortak açıklama öncesinde Savunma Bakanı Lloyd Austin ile üst düzey görüşmelerde bulunmak üzere Amerika Birleşik Devletleri’ne gidecek.
Eski Senatör ve denizaltıcı Rex Patrick ABC’ye verdiği demeçte, ABD Donanması’nın Batı Yakası kuru havuzlarındaki faaliyetleri askıya alma kararının, ABD sisteminin karşı karşıya olduğu sıkıntıları ve Avustralya’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltılar inşa etme konusundaki iddialı girişiminin doğasında bulunan büyük riskleri vurguladığını söyledi.
“ABD Donanması, denizaltı inşa kapasitesinin ABD Donanması’nın talebini karşılayamadığı gerçeğini gizlemedi. Bu haber işleri daha da kötüleştiriyor” dedi.
“ABD Kongre üyeleri ve Avustralyalı milletvekilleri ne kadar konuşurlarsa konuşsunlar, sözleri ABD ve Avustralya denizaltı inşa tersanelerinde artan riskleri değiştirmeyecektir.”
İngiltere
İngiliz halkı fişlendi

Daily Mail: İngiliz ordusu, Kovid-19 kapanmalarını eleştirenleri fişledi
İngiliz Daily Mail gazetesinin pazar eki Mail on Sunday, Britanya ordusuna bağlı gizli bir birimin ülkede Kovid-19 tedbirlerini eleştirenleri gizlice izlediğini ve bunlar arasında, ilgili konudaki yazılarıyla öne çıkan gazeteci Peter Hitchens’in de yer aldığını bildirdi.
Gazetenin haberinde, ordunun yurt dışına odaklanan ‘enformasyon savaşı’ tugayının can kaybı verilerini sorgulayan eski Bakan David Davis gibi tanınmış isimlerin yanı sıra Peter Hitchens ve Toby Young gibi gazeteciler hakkında dosyalar derlediği belirtildi.
Big Brother Watch isim grup tarafından gazeteye verilen belgelere göre Dijital, Kültür, Medya ve Spor Bakanlığına bağlı Dezenformasyonla Mücadele Birimi ve Acil Müdahale Birimi gibi yapıların da ilgili faaliyetleri söz konusu.
Belgeler, ekiplerin ‘sözde uzmanlardan gelen zararlı anlatılara’ karşı koymakla görevlendirildiğini, memurların ve yapay zekanın sosyal medyayı ‘solunum cihazları’ gibi ilgi çekebilecek anahtar kelimeleri tespit etmek üzere görevlendirildiğini gösterdi.
Karantina tedbirleri uygulandığı sırasında tugay adına çalışan bir muhbire göre, birim yabancı güçleri hedef alma yetkisinin çok ötesine geçti.
Belgelerde, tugayın İngiliz vatandaşlarının paylaşımlarını izlediği vurgulandı. Britanya Savunma Bakanlığı, daha önce ilgili iddiaları reddetmişti.
Muhbir, “Faaliyetlerimizin ülke nüfusunun izlenmesiyle; sıradan, korkmuş insanların sosyal medya gönderilerinin izlenmesiyle sonuçlandığı oldukça açık. Bu gönderiler doğru olmayan bilgiler veya koordineli faaliyetler içermiyordu” ifadelerini kullandı.
Öte yandan gazetenin görüşüne başvurduğu Hitchens da eleştirilerine gizli yasak uygulandığını ve görüşlerinin arama sonuçlarında düşürülerek sansürlendiğini vurguladı.
Hitchens, “Büyük Covid paniğiyle ilgili en şaşırtıcı şey, bırakın protesto etmeyi, kimsenin umurunda bile olmadan devletin temel özgürlüklere dönük bu kadar çok saldırıyı gerçekleştirmesini sağlamasıydı,” diye konuştu.
Hitchens, “Big Brother Watch’ın cesurca ortaya çıkardığı karanlık belgeler hakkında tam ve güçlü bir soruşturma talep etmenin zamanı geldi,” diye ekledi.
Yorumlar